Geachte relatie,
Van verschillende kanten krijgen we vragen hoe om te gaan met het corona-virus:
Wat te doen bij problemen met het laden, lossen of stremmingen.
Wat u al dan niet moet doen, of waar u al dan niet verantwoordelijk voor bent, hangt af van de afspraken die u hebt gemaakt. Die vindt u in het contract. De inhoud van het contract of overeenkomst kan per geval verschillen en de uitleg hangt ook nog af van het recht dat van toepassing is. Belgisch of Duits recht kan andere voorwaarden hebben, of anders geïnterpreteerd worden dan Nederlands recht.
Wanneer Nederlands recht van toepassing is en het contract onvoldoende houvast biedt, valt u terug op de wet. De basis naar Nederlands recht is dat een overkomst moet worden nagekomen. U pleegt een wanprestatie als u dat niet doet. U hoeft de overeenkomst niet na te komen als er sprake is van overmacht. Voor het binnenvaartvervoer is dat verder uitgewerkt in art. 898 van boek 8 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel ontheft de vervoerder van aansprakelijkheid voor schade (waar conform lid 3 ook vertraging onder valt) die hij niet kon vermijden en waarvan hij de gevolgen niet kon verhinderen. Dat zou de basis kunnen zijn voor problemen rondom het Corona-virus, maar het zal ook van de omstandigheden afhangen wat een zorgvuldig vervoerder wel of niet had kunnen/moeten doen.
Het systeem van de wet is als volgt:
Wie zijn verplichtingen niet nakomt moet de schade vergoeden, tenzij de tekortkoming hem niet kan worden toegerekend. Dat is het geval wanneer die tekortkoming hem niet te verwijten is en ook niet “krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt”. Onder ‘verkeer’ wordt in dit opzicht ook het handelsverkeer verstaan.
Welke zaken en omstandigheden voor wiens rekening komen, hangt af van vele factoren. Er komen de komende tijd ongetwijfeld allerlei geschillen over de concrete criteria en daarbij zullen rechters en arbiters de grenzen moeten trekken.
Als algemene regel kunt u ervan uitgaan dat een vervoerder niets aan het bestaan van de Corona-crisis kan doen. Als de reden voor het niet nakomen van de overeenkomst dus direct veroorzaakt is door het corona-virus (en bijvoorbeeld niet door slecht onderhoud van het schip) kunt u zich beroepen op ‘overmacht’.
Ynke Ooijkaas
Meer informatie: www.boonkvanleeuwen.com
